Ses Düşmesi

1-Ses Düşmesi

Türkçede sözcükler çekimlenirken veya türetilirken, sözcükteki seslerden birinin düşmesi olayına ses düşmesi denir.

 >  Ses düşmesi, ünlü düşmesi veya ünsüz düşmesi şeklinde gerçekleşir.

1.1-Ünlü Düşmesi

Son hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında son hecedeki dar ünlü düşer. Bu olaya sesli (ünlü) düşmesi denir. Sözcükte bir ünlünün düşmesi bir hecenin eksilmesine neden olduğundan ünlü düşmesi, hece düşmesi olarak da adlandırılır.

Örnek(ler)

» karın – ı → karnı» beyin – imiz → beynimiz

» oğul – u → oğlu» gönül – e → gönle

 >  Yapım eki alarak türetilen bazı kelimelerde ünlü düşmesi olur.

Örnek(ler)

» oyun – a → oyna(mak)
» uyu – ku → uyku
» sızı – la → sızla(mak) 

 >  Bazı birleşik sözcüklerin oluşumunda ünlü düşmesi olur.

Örnek(ler)

» kayıp etmek → kaybetmek
» kahve altı → kahvaltı
» şükür etmek → şükretmek
» kayın ana → kaynana

1.2-Ünsüz Düşmesi

Türkçede “-k” ünsüzüyle biten bazı kelimeler “-cık / -cik” eklerini aldıklarında sözcüğün sonundaki “-k” düşer. Bu ses olayına sessiz (ünsüz) düşmesi denir.

Örnek(ler)

» ufak-cık → ufacık
» minik-cik → minicik
» sıcak – cık → sıcacık

Kaynakça: https://www.dilbilgisi.net/konular/yazim-bilgisi/ses-bilgisi/